Bozdogan Kemeri
Bozdoğan (Valens) Kemeri ölçümleri '09
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ait Aksaray Kavşak Projesi kapsamında yaptığımız bu zemin çalışmasında İstanbul, Fatih ilçesinde kentsel arazide bulunan Bozdoğan Kemeri oturum zemininde Yeraltı Radarı (GPR:Ground Penetrating Radar) ölçümleri gerçekleştirilmiştir. çalışmanın amacı Bozdoğan (Valens) Kemeri olarak bilinen tarihi su kemerinin temel derinliğinin ve yeraltı tabakalarının diğer olası gömülü yapılar ile beraber tespit edilmesi ve haritalanmasıdır.
-çalışma alanının yerleşim planı-
Arazi ölçümleri İstanbul Büyükşehir Belediyesi / Trafik Kontrol Merkezi yardımcı ekibinin eşliğinde, Bozdoğan Kemeri'nin Atatürk Bulvarı'nı paralel olarak kestiği hat üzerinde ve trafiğin geçici olarak kontrollü sağlanması ile gerçekleştirilmiştir. GPR ölçümleri Bozdoğan Kemeri'nin Atatürk Bulvarı'nın üzerindeki izdüşümü olan alanı kapsayacak şekilde, 40 m. (boy) X 10 m. (en) boyutlarında kare-grid plana oturtulmuştur. Herbir paralel GPR profilinde ayrıca kemer kolonlarına denk gelen refüj yapıları da ölçülmüş; bu şekilde ölçümlerin yanlızca asfalt yolun üzerinde değil ana amaca uygun olarak kemer kolon yapılarına (ayaklara) ve bunların temellerine odaklanması sağlanmıştır. Kolonlara dik (bulvara paralel) GPR profilleri de sonradan paralel profillere bağlanarak yeraltının 3 boyutlu (3D) modelini oluşturmak amacıyla ölçülmüştür.
- Arazide kemer ayaklarına dik (D) ve paralel (P) alınan GPR profilleri-
Çalışma alanında toplanan tüm veri incelendiğinde Bozdoğan Kemeri'nin Atatürk bulvarını kestiği yaklaşık 40 m.'lik kısımda temel derinliği 5.70- 6.0 m. arasında olduğu görülmektedir. özellikle trafikte seyreden araçlardan kaynaklanan dış etkenler sebebiyle ölçümlerde hata payı ± 30 cm düşey hatalı olarak verilmiştir. Ayrıca kemerin ana kolonları (ayakları) ile ilintili olarak sistemetik bir şekilde gözlemlenen ve yaklaşık 3.0 m. derinlikte (herbirinin eni 20-25 cm. olan) pervaz / pabuç yapılarının varlığı da belirlenmiştir.
çalışma sırasında yan bulgu olarak zamanında üstü kapatılan bir rögar kapağı da ayrıca tespit edilmiştir. Eskiden Atatürk Bulvarı'nın her iki tarafında yer alan yağmur suyu / kanalizasyon sistemi ile bağlantılı olduğu anlaşılan bu metal kapak, ortalama 40 cm. derinde ve yüzeyden görünmeyecek şekilde tamamen asfalt altında bulunmaktadır.
- Değerlendirme sonucu Bozdoğan Kemeri temel derinliği 5.40 - 6.30 m. arasında açıkça görülmektedir -
- A) Modelleme sonucu elde edilen volümetrik alandan alınan kesitlerde Bozdoğan Kemeri'nin ayakları ile ilişkili pervazlar açıkça görülmektedir (~3m. derinlikte). B) Eski rögar ve altında yer alan su borusu/kanalı -
- Bozdoğan Kemeri jeoradar çalışmamız sonucunda elde edilen 6m. derinlik enkesidi -
|